Çadır
Çadır seçiminde kış kampları için genellikle 4 ya da 5 mevsim çadır tercih edilmelidir. Özellikle yoğun tipi ve fırtınanın hakim olduğu kış kamplarında 5 mevsim çadırlar tercih edilmelidir. Buradaki 5 mevsim ifadesi; ilkbahar, yaz, sonbahar, kış ve aşırı kışı ifade etmektedir. Çadırlar fiziksel tasarımlarına göre geodezik, tünel, üçgen vb. türlerde olabilirler. Günümüzde yaygın olarak geodezik tasarımlı, rüzgar testlerinden geçirilmiş çadırlar tercih edilmektedir. Geodezik çadırlar genellikle rüzgar direnci için alçak yapılmış çadırlardır (100-150cm). O nedenle bu tür çadırların içinde ayakta durmak imkansızdır. Faaliyeti gerçekleştireceğiniz kişi sayısına göre 2-3 kişilik tercih edebilirsiniz. Tercih edeceğiniz kış çadırı mutlaka çift tenteli olmalı, isteğe bağlı kar etekleri olmalı, en az 10.000mm su geçirmezliği olmalı, iç tente soluyabilir/nefes alabilir olmalı, havalandırması olmalı, rüzgar direnci için polleri (iskelet) alüminyum olmalı, en az bir bagajı olmalı ve hafif olmalıdır. Unutmayın ki çadır sizi ısıtmaz, sadece bir miktar ısınızı muhafaza eder, çadırın asıl görevi rüzgarı kesmek ve dış etkenlerden (kar, tipi, yağmur) korumaktır. O nedenle çadırların derecesi olmaz. Çadırlar hakkında daha detaylı bilgi için diğer yazımı okuyabilirsiniz. Önerdiğim kış çadır modelleri (Genellikle 2 kişilik)- The North Face – Mountain 25
- Rab – Latok Summit
- Mountain Hardwear – Trango 2
- Black Diamond – Fitzroy
- Hilleberg – Tarra
- Hilleberg – Jannu
- Ferrino – Snowbound 2
- Marmot – Thor
- Husky – Falcon 2
- Husky – Fighter
Uyku Tulumu
Uyku tulumu seçimi kış dağcılığı için şüphesiz en önemli ekipmanlardan biridir. Yanlış uyku tulumu seçimi faaliyetinizi yarıda bırakmanıza, rahatsız bir gece geçirmenize ve en önemlisi aşırı soğuklarda donmanıza bile neden olabilir. Günümüzde piyasada iki tür uyku tulumu bulunmaktadır. Bunlardan birincisi elyaf dolgulu olanlar diğeri ise kaz tüyü dolgulu olan mumya tipi modellerdir. Dolgu maddelerinin amacı vücut yüzeyiniz ile dış ortam arasında yalıtım ortamı sağlamaktır. Dağcılıkta en basit ucuz yalıtım malzemesi şüphesiz havadır. O nedenle vücudunuzla dış ortam arasında ne kadar çok hava boşluğu yaratabilirseniz o derece izolasyona sahip olursunuz. Piyasadaki uyku tulumlarında genellikle dolgu malzemesi fill olarak ifade edilmektedir. Örneğin 600-fill goose down dolgulu bir tulum 600 gram kaz tüyü kullanıldığını ifade etmektedir. Yaz dağcılığında ince bir polar battaniye bile işinizi görebilirken, 3000mt. ve üzerinde Ocak -Şubat ayında yapacağınız ağır bir kış kampında -20°C derece soğukta sizi dondurmayacak nitelikte bir tulum seçmeniz hayati öneme sahiptir. Kış dağcılığı için seçeceğiniz uyku tulumu hafif olmalı, fermuar yönü (sağ/sol) ve boyu size uygun olmalı, tercihen kaz tüyü olmalı, az yer kaplamalı, hem boyun/göğüs hem de kafa büzgüsü olmak üzere en az iki büzgüye sahip olmalı, tercihen ayak bölümü ekstra yalıtımlı olmalıdır. Uyku tulumlarının üç farklı sıcaklık derecesi vardır ve bu dereceler kadın erkek cinsiyete göre farklılık gösterir. Extreme derece, minimum konfor derecesi ve maksimum konfor derecesi. Uyku tulumları ve dereceleri hakkında daha detaylı bilgi için diğer yazımı okuyabilirsiniz. Önerdiğim kış uyku tulumu modelleri;- Ferrino – Diable 1200 (-37°C )
- Ferrino – HL Silver Pro (-24°C)
- Marmot – Never Summer (-39°C )
- The North Face – Inferno (-40°C )
- Vaude – Rotstein (-37°C )
- Evolite – Hybrid (-50°C )
- Marmot – Sawtooth (-27°C )
- Husky – Anapurna (-28°C )
- Husky – Proud (-29°C )
- Mountain Hardwear – Ghost (-40°C )
- Mountain Hardwear – Wraith (-28°C )
- Sandfox – Arctic Extreme (-35°C )
Mat
Mat, genellikle uyku tulumlarının altında kullanılan, zemin ile uyku tulumu arasındaki yalıtımı sağlayan ekipmandır. Uyku dışında çadır içinde ve dışında üzerinde oturmak için de kullanılırlar. Bununla beraber özellikle acil yardım malzemesi olarak basit bir sedye ya da atel olarak da kullanılabilir. Günümüzde şişme ve sünger dolgu olarak iki tipte mata rastlamak mümkündür. Şişme matlar kendi kendine şişen (self-inflating) ve ağızla/pompayla şişirilen modeller olarak iki çeşittirler. Sünger dolgu matlar (kapalı hücre matlar) genellikle avcılık malzemesi satılan yerlerde bile rahatlıkla bulunabilir. Bu matların en az 12mm kalınlığında olması tercih edilmelidir, daha inceleri genellikle pilates matı olarak kullanılır. Şişme matlar biraz daha konforlu olmalarına rağmen pratiklik açısından sünger dolgu matlar kullanım açısından daha pratiktirler. Kış dağcılığı için seçilecek matların en önemli özelliği ne kadar yalıtım sağladığıdır. Matlarda yalıtım değeri R ile ifade edilir. Bu değer ne kadar büyükse ısı yalıtımı o derece iyi olur. Diğer dağcılık ekipmanlarında olduğu gibi matlarda da hafiflik ve taşıma kolaylığı büyük önem arzetmektedir. Mat satın alırken fiziksel ebatlarının boyunuza ve çadırınıza uygun olmasına dikkat edilmesinde fayda vardır. Günümüzde üretilen şişme matlar deniz yatağına benzer olan modelleri oldukça az yer kaplamakta ve yine oldukça hafif üretilmektedirler (300-500gr). Ancak hafifledikçe kullanılan malzeme inceldiği için şişme matların daha kolay delinmesine, patlamasına neden olmaktadır. Bundan dolayı özellikle şişme mat tercih edecekler için çok ince materyale sahip mat seçmemelerini öneriyorum. Yine özellikle yaz kamplarında şişme matların aşırı şişirilmesi ve çadırın güneş altında uzun süre kalması; şişme matların daha kolay patlamasına neden olmaktadır. Önerdiğim mat modelleri;- Thermarest – Neoair Xtherm (R5.7)
- Thermarest – Neoair All Season (R4.9)
- Ferrino – Superlite 800
- Ferrino – Dream
- Lafuma – Mountain 2
- Vaude – Deluxe
- Makalu – Dolgulu Sünger (R2.0)
- Ferrino – Nap (R2.0)
- Husky – Folly
- Robens – Prima Core
- Sandfox – TherMaxx
Giyim
Kış dağcılığının en önemli ekipmanlarından biri şüphesiz giyimdir. Dağcılıkta doğru giyim her zaman önemlidir, yanlış materyal seçimi, giyilen ürünün kumaş cinsini önemsememek kış dağcılığında sizi zor durumda bırakabilir. Örneğin pamuklu bir ceket giyerseniz, ardından yoğun kar yağışına yakalanırsanız, pamuklu kıyafetiniz hemen ıslanacak, havanın nemiyle beraber kuruması imkansız hale gelecek, hatta rüzgar da esiyorsa üzerinizde donmaya başlayacak ve dolayısıyla sizi de dondurabilecektir. Bundan dolayı giydiğiniz kıyafetin kumaşının pamuklu mu, sentetik mi yünlü mü olduğu çok önemlidir. Dağcılıkta genellikle katman katman giyinilir. İç, orta ve dış katman olarak ayrılan dağcılık giyim ürünleri; vücuda doğrudan temas eden kılık kıyafet ürünlerinden en dışa doğru özenle seçilmelidir. Bu giyim biçimine genellikle lahana tarzı giyim denilmektedir. En iç katman olarak genellikle iç çamaşırı ve termal içlikler yer alır, onun üzerinde orta katman softshell olarak polarlar ve dış katman hardshell olarak da su geçirmez ve soluyabilir nitelikteki sentetik ürünler tercih edilir. Onun da üzerine isteğe bağlı ve gidilecek rotaya göre kaz tüyü montlar ya da kaz tüyü komple tulumlar tercih edilebilir. Dağcılık giyim ürünlerinin hemen hemen tamamında sentetik, naylon ürünler tercih edilmelidir. Sentetik ürünler hem soluyabilir hem de özellikle ıslandığı zamanlarda kolayca kuruyabilir niteliktedir. Eğer ki sentetik ürün temin etme fırsatı yok ise ikinci alternatif olarak yünlüler tercih edilir. Pamuklu giyim ürünleri mümkün olduğunca kış dağcılığında tercih edilmemeye çalışılır. Soluyabilirliğin önemi, dağcılık aktiviteleri sırasında vücudun ürettiği ter ve ıslaklığın dış ortama atılmasıdır. Soluyabilirlik oranı düşük kıyafetler aşırı terlemeye ve ani soğumayla beraber donmalara ve vücut ısısının hızla düşmesine neden olabilirler. O nedenle vücuttaki terin hızlı biçimde dış ortama aktarılabilmesi çok önemlidir. Giyim ürünleri genel itibariyle su geçirmeyen, soluyabilen, kolay kuruyan, tercihen fermuarları YKK marka olması önemlidir. Giyim konusunda kış dağcılık giyim ürünleri, kayak kıyafetleriyle sık sık karıştırılmaktadır. Kayak kıyafetleri oldukça kalın yapıda, birden çok katmandan oluşan, yekpare, hareket ve esnekliği çok olmayan ürünlerdir. Özellikle kayak pantolonları; kayak ayakkabısına göre tasarlandığı için geniş paçalıdır. Kış dağcılığında kullanılan pantolonlar ise kar girmemesi için aksine dar paçalıdır. Ceket ya da pantolon seçerken yanlış ürün seçiminde bulunmayınız. Piyasada onbinlerce çeşit giyim ürünü vardır, ben sadece örnek modellerden aşağıdaki listede bahsetmek istiyorum.- İç katman: Herhangi bir marka streç tarzı içlikler (Kesinlikle gerekli)
- Alt ve üst streç termal içlik
- İkinci alternatif alt-üst yün içlik
- Orta katman üst: Sentetik polar tarzı t-shirt, tercihen boğaz kısmı fermuarlı
- Patagonia – Araveto
- Millet – Fusion
- Millet – Res Needles Zip
- Quechua – Forclaz 50
- Orta Katman – Softshell Ceket (Polar destekli ceketler, dirsek ve omuzları destekli)
- The North Face – Denali
- Marmot – ROM
- Evolite – Windlock
- Evolite – Icerock
- Mammut – Ultimate Nordpfeiler
- Millet- Wilder
- Millet – Lake Xloft
- High Mountain – K2 Softshell
- Uppa – Nemrut
- Pantolon
- Patagonia – Stretch Element
- Patagonia – Mixmaster
- Ferrino – Walker
- Ferrino – Arp
- Millet – Alpinist GTX
- Millet – Trilogy GTX PRO
- Millet – Jorasses
- The North Face – L5 Gore-Tex
- Eider – Cournayeur
- Marmot – Highland
- Grifone – Vestal
- Dış Katman Ceket – Hardshell Ceket
- Mountain Hardwear – Seraction ya da Sharkstooth
- The North Face – Summit Series L5
- Mammut – Nordwand Pro HS
- Mammut – Crater HS Hooded
- Ferrino – Valdez
- Marmot – Speed Light
- Evolite – Diva
- Millet – K Pro Gore-Tex
- Columbia – Gitback
- Ferrino – Kuffner Event
- Patagonia – Primo
- Grifone – Colorado
- Dış Katman Kaz Tüyü (Aşırı soğuklar için)
- Mountain Hardwear – Absolute Zero Parka
- The North Face – Nuptse
- The North Face – L6
- The North Face – Himalayan Parka
- Carinthia – Downy Extreme Mont
- Patagonia – Down Parka
- Millet – Heellifd Hoodie
- Quechua – Full Down
- Dış katman komple alt üst tam overall tulum
- Mountain Hardwear – Absolute Zero Suit
- The North Face – Himalayan Suit
- Carinthia – Downy Extreme Overall
- Mammut – Nordwand Pro HS Suit
Diğer Aksesuarlar
Kış dağcılığında giyimi tamamlayan diğer ögeler; eldiven, bere, balaklavadır. İnsan vücudunda en çok ısıyı boynundan kaybeder, çünkü dış ortama en yakın damarlar boynumuzda yer alır. O nedenle kış dağcılık ve kamp faaliyetlerinde boynun sıkı korunması önem arz etmektedir. Dağcılıkta kullanılan eldivenler temel olarak üç kattan oluşur. İnce iç eldiven, orta kat eldiven ve dış kat (kılıfi parmaksız) eldiven. İnce eldivenler, çok ince kumaş yapısına sahip olup, genellikle koşu ve kısa trekking aktivitelerinde tercih edilirler. Bu eldivenlerin avantajı kamp yerinde ocak yakma, yemek pişirme, ayakkabı bağlama, telefon gps kullanma gibi ince hafif işlerin yapılırken rahatlıkla kullanılabilir olmasıdır, dezavantajı ise ince olduğu için sıcak tutmaması, kolay yırtılabilmesi ve dayanıklı olmamasıdır. İnce eldivenin üzerine orta kat polar ya da su geçirmez soluyabilir nitelikte eldivenler giyilir. Bu eldivenler çadır kurma, kar duvarı örme, karda kürekle çalışma, tırmanış, kısa yürüyüş gibi faaliyetlerde kullanılabilir. Bu eldivenlerin kolay giyilip çıkartılabilmeleri, soluyabilir ve su geçirmez olmaları önemlidir. Bu eldivenin de üzerine en dış katman olarak parmaksız, kılıf şeklinde eldiven giyilebilir. Bu eldivenler oldukça uzun, dirseğe kadar gelen eldivenlerdir. Uzun kış yürüyüşleri ve temel dağ faaliyetlerinde kullanılabilirler. Bere olarak genellikle hafif ve pratik bereler tercih edilir. Püsküllü, sallantılı, rüzgarda uçup gidebilecek türden bereler kış dağcılık ve kamplarında tercih edilmez. Genellikle polar türü, üzerine kask ve kafa lambasının rahatlıkla oturtulabileceği sıkı bereler tercih edilir. Günümüzde boynu korumak için atkı tercih edilmemekte onun yerine polar boyunluklar kullanılmaktadır. Bu boyunlukların en bilineni Buff’dır. Ağır kış ve tipi şartlarında balaklava yani kar maskesi giyilebilir. Hem kafayı, hem kulakları hem de boynu aynı anda korur. Çadır içinde ayakların üşümemesi için kaz tüyü patik tercih edilebilir. Kaz tüyü patiklerin tabanı destekli ve su geçirmez modelleri tercih edilirse çadırın dışına çıkmaya ve çadır etrafında dolaşmaya imkan verir.- Eldiven
- Ferrino – Peutrey
- Ferrino – Alpamayo
- Patagonia – Primo
- Lowealpine – Turbine (orta eldiven)
- Ferrino – Shadow (iç eldiven)
- Millet – Cell (iç eldiven)
- Marmot – Chute Gore-Tex
- Lafuma – Kama
- Outdoor Research – Arete
- The North Face – Montana
- Milo – Joda (dış kılıf eldiven)
- The North Face – Himalayan Mitt (kaz tüyü)
- Bere
- Salomon – Beanie
- Jack Wolskin – Vertigo
- Columbia – Titan Pass
- The North Face – Ascent Active
- Wedze – Firstheat
- Boyunluk
- Buff – Neckwarmer Polar
- The North Face – Dipsea Cover It
- Columbia – Thermarator
- Patagonia – Neck Gaiter
- Wedze – Polar
- Balaklava
- Wildlife – Logo Active
- Vaude – Alpine
- Trekmates – Silk
- Columbia – Trail Summit
- Patagonia – Capilene
Erdi YILMAZ
balaklava, bere, boyunluk, çadır, camping, decathlon, duck down, ekipman, eldiven, equipment, evolite, ferrino, giyim, goose down, grifone, high mountain, husky, içlik, kamp matı, kar maskesi, kaz tüyü, kaz tüyü patik, kış kampı, lafuma, liste, mammut, marmot, mat, mattress, millet, mont, mountain hardwear, north face, northface, patagonia, polar, quechua, r değeri, r value, sandfox, sentetik, şişme mat, sleeping bag, teknik ceket, the north face, therm-a-rest, thermarest, thermoform, thor, tulum, uppa, uyku tulumu, uykutulumu, vaude, winter, yün
Çok güzel bilgilendirici biraz yazı olmuş kendi adıma çok teşekkür ederim. Dağcılık konusunda internette derli toplu bilgi bulmak zor maalesef.