Erdi Yılmaz

THE EXPERIENCED ACADEMICMOUNTAINEERPHOTOGRAPHER

Doğada Baton Kullanımı

Baton, Türkçe literatüre dağ değneği, dağ sopası, yürüyüş çubuğu gibi isimlerle girmiş olan ancak gerek dağcılık gerekse diğer doğa sporları alanında yaygın olarak “baton” (pole) olarak anılan, yürüyüş ve tırmanışlarda dengenin sağlanması ve yükün hafifletilmesi amacıyla kullanılan teknik outdoor ekipmanıdır.

Batonlar sağ ve sol el olmak üzere çift olarak kullanılırlar. Yürüyüş ve az eğimli tırmanışlarda yürüyüşçünün dengesinin ve stabilitesinin bozulmasını önler. Özellikle sırt çantalı ve 20-25kg kamp yükünün taşındığı faaliyetlerde yükün hafifletilmesini de sağlar. Erişkin bir erkek birey için 20kg kamp yükü taşırken bir baton bir koldan yaklaşık 7kg yükü doğrudan zemine aktarabilir. Bu sayede iki kolun aynı anda yere yere basılmasıyla her adımda yaklaşık 14kg daha az taşımanızı sağlayabilir. 4 saat tırmanış 2 saat iniş yapılan ortalama 6 saatlik bir faaliyette 2-3 ton civarı daha az yük taşımanızı sağlayabilir.

Baton kullanımı maalesef ülkemizde doğa sporları ile ilgilenen kişiler arasında çok yaygın değildir. Çoğu kişi batonun ne amaçla kullanıldığı ne işe yaradığı hakkında fikir sahibi değildir. Bundan dolayı ağır ve hatalı kamp yükü taşıma; çeşitli boyun, omurilik ve sırt eklem zedelenmeleri, bel boyun ve göbek fıtığı gibi tehlikeli rahatsızlıklara neden olabilmektedir.

Baton Kullanımının Faydaları

  • Dengeli ve stabil bir yürüyüş sağlar
  • Omurilik düzleminin sağlıklı bir şekilde dik tutulmasını sağlar
  • Sırtta taşınan kamp yükünün hafifletilmesini sağlar
  • Ayak bilekleri ve dizlere binen yükü azaltır
  • Olası denge kaybında tekrardan dengenin kurulmasını sağlar
  • Yukarı tırmanışları kolaylaştırır
  • Aşağı inişlerde eklemlere binen şokları azaltır
  • Dağcılarda sık rastlanan menüsküs, bağ kopması gibi fiziksel yaralanmaları önlemeye yardımcı olur
  • Ritimli şekilde ilerlemeyi sağlar (nefes/adım koordinasyonunu sağlar)
  • Acil durumda ilk yardım ve atel olarak kullanılabilir
  • Çığ düşen bölgelerde çığ sondası olarak kullanılabilir
 

İlk defa baton kullanan kişiler batonla yürüyüş yaparken ayak – el koordinasyonunu sağlayamayabilmektedirler. Bundan dolayı baton, bu tür kişiler için faydalı olmak yerine, eziyet haline gelebilmektedir. Baton kullanılırken normal günlük hayatta sokakta nasıl sağ ayağımızı öne attığımızda sol kolumuzu öne atıyorsak (aynı şekilde sol ayağımızı öne attığımızda sağ kolumuzu öne atıyorsak) baton için de aynı durum geçerlidir. Yani sokakta günlük hayatta nasıl yürüyorsak, baton ile de öyle yürümek gerekir.

Baton ile Yürüyüş Teknikleri

  • Yürüyüşe başlamadan önce batonun boyunu vücudunuza göre ayarlayınız
  • Düz bir yürüyüş için batonun boyu, ayakta dururken, direkseklerinizi 90° yaptığınızda baton yere değmelidir.
  • Dik eğim tırmanırken boy biraz kısaltılabilir.
  • Eğim inerken, batonun boyu uzatılır.
  • Yan yamaç geçişlerinde, yamaca bakan baton kısa, aşağı bakan baton uzun olabilir.
  • Batonun bilek perlonları tehlikeli geçişlerde el bileğinden çıkartılır (olası düşme durumunda batona takılı kalmamak için).
  • Yaz yürüyüşlerinde küçük, kar yürüyüşlerinde ise büyük kar ayakları kullanılır.

Batonların Özellikleri

  • Piyasada alüminyum, karbon ve titanyum batonlar vardır
  • Dağcılık ve trekking amaçlı genellikle teleskopik batonlar kullanılır
  • Kayak batonları tek parçadır, dağcılık batonlarından farklıdır
  • Teleskopik batonlar genellikle 3 parçadan oluşur
  • Batonlar uzatılıp kısaltılırken (çevirmesiz) kilit mekanizmalı (external lock) modeller daha kullanışlıdır
  • Katlanabilir (folding) batonlar daha az yer kaplar
  • Antişok (anti-shock) özellikli batonlar ani yere vuruşlarda el bileğine gelecek darbeyi emer
  • Baton sapları eğik olursa, el ergonomisine daha uygun olur
  • Sapları mantar (foam) olursa, soğukta donmaz ve yağmurda su emip ıslanmaz, yazın terletmez
  • El bilek perlonları hafif ve soluyabilir olmalıdır
  • Yere değen uç kısımları tungsten olursa daha uzun ömürlü olur
  • Batonlarda hafiflik önemlidir
  • En hafif batonlar genellikle titanyum ve karbon olanlarıdır, alüminyum batonlar ağırdır
  • Batonlarda hafifledikçe fiyatları yükselmektedir
  • Bazı firmalarda kadın / erkek baton modelleri farklı olabilmektedir (erkek modelleri daha uzun ve ağırdır)
Batonlar yaz ve kış kullanımına göre farklı uç yani rondelalarla birlikte kullanılır. Örneğin karlı bir zeminde yazlık küçük rondela kullanılırsa, baton karlı zeminde her adımda çok fazla dibe gireceği için yürüyüşü zorlaştırır. Ama daha geniş kar rondelası ile birlikte kullanılırsa, rahat bir yürüş imkanı sağlar. Batonlar genellikle yazlık ve kışlık rondelalarıyla birlikte satılır.
Yazlık Baton Rondelası
Kışlık Baton Rondelası

Baton Modelleri

Baton modelleri günlük kullanım (trekking yürüyüşü) ve teknik kullanım (dağcılık) amaçlı ikiye ayrılabilir. Bu batonlar dışında diğer doğa sporlarına yönelik farklı boy ve türlerde batonlar mevcuttur. Örneğin kayak, slalom, kuzey kombine gibi farklı alanlarda yekpare (tek parçadan oluşan) özelleştirilmiş batonlar mevcuttur. Aşağıdaki listelerde dağcılık ve kamp amaçlı kullanılabilen batonlar listelenmiştir.

  • Trekking / Günlük Kullanım (Ucuz)
    • Decathlon – Forclaz Hike100
    • Evolite – Speed Lock
    • Fizan – F50
    • MSR  – DynaLock Trail
    • Trekmates – Hiker
    • Ferrino – GTA
    • Naturehike – Node3
  • Dağcılık / Teknik Kullanım (Pahalı)
    • Black Diamond – Alpine Carbon Z
    • Black Diamond – Distance Carbon Z
    • Decathlon – Forclaz 500 Antishock
    • MSR – DynaLock Ascent Carbon
    • Leki – Black Series Vario Carbon (Antishock)
    • Leki – Carbon Tisystem
    • Leki – Makalu Ultralight Titanyum Antishock

Herkese keyifli kamplar dilerim.

Erdi YILMAZ

 
Blog Yazısı
Baton nedir? Baton ne amaçla kullanılır? Doğada Baton Kullanımı
Yazı Başlığı
Baton nedir? Baton ne amaçla kullanılır? Doğada Baton Kullanımı
Açıklama
Baton, Türkçe literatüre dağ değneği, dağ sopası, yürüyüş çubuğu gibi isimlerle girmiş olan ancak gerek dağcılık gerekse diğer doğa sporları alanında yaygın olarak "baton" (pole) olarak anılan, yürüyüş ve tırmanışlarda dengenin sağlanması ve yükün hafifletilmesi amacıyla kullanılan teknik outdoor ekipmanıdır.
Yazar
Yayınlayan
www.erdiyilmaz.com
Yayın Logosu
Bu içeriği paylaş!

guest
2 Yorum
En eski
En yeni Most Voted
Inline Feedbacks
View all comments
onurcan
onurcan
4 yıl önce

Kullandığınız ekipmanlarla ilgili hep böyle yazılarınızın devamını dilerim, saygılar.

İbrahim
İbrahim
2 yıl önce

—Üstat Teşekkürler,

2
0
Yorum yapmak için tıklayınx